पान्डोराको बाकस

पान्डोराको कथा ग्रिकको मनपर्ने कथा मध्येमा पर्छ | ऊनिहरूले कसरी विभिन्न समस्या,दु:ख,झन्झट,तनाब र आसा पृथ्वीमा आयो भन्ने कुरा यो कथाले बताउँछ भन्ने ठाने | साथ साथै उनीहरूले पान्डोराबाट पनि एउटा पाठ सिके |

पान्डोरा एउटी सुन्दर केटी थिई | ईश्वरहरूका राजा जुपिटरले उनलाई एपिमिथियस कहाँ पठाए | एपिमिथियस प्रमिथसको भाइ थियो | जुपिटारले प्रमिथसलाई स्वर्गबाट आगो चोरेर पृथ्वीमा मान्छेलाई दिएकोमा दण्डित गरेका थिए | अब जुपिटरको योजना अरु मान्छेलाई पनि सजाय दिनु थियो | के उनीहरूले प्रमिथसको उपहार लिएका थिएनन् त ?

प्रमिथसले जुपिटरलाई बिश्वास गरेनन् | उनले आफ्नो भाइ एपिमिथियसलाई जुपिटारसँग होसियार हुन र त्यो केटीलाई बिश्वास नगर्न चेतावनी दिएका थिए | तर प्राय: एपिमिथियस एक्लै रहने गर्थ्यो र उसले यो कुरालाई सुन्दै सुनेन |

पहिलो पटक पन्डोराले एपिमिथियसको घरमा एउटा ठूलो बाकस देखी | उसले पहिलो चोटी नै एपिमिथियसलाई त्यो बाकसमा के छ भनेर सोधी |

उसले जवाफ दियो -"मेरी प्रिय पान्डोरा", "त्यो गोप्य कुरा हो | यस बिषयमा मलाई केही नसोध | यो बाकस कसैले मलाई यहाँ सुरक्षित राखिदिन भनेर छोडेको हो | मलाई यसभित्र के छ भन्ने कुरा थाहा छैन | "

पान्डोराले सोधी - तर यो कसले तिमीलाई दियो त ?

"त्यो पनि गोप्यो कुरा हो"- एपिमिथियस भन्यो |

"मलाई गोप्य मन पर्दैन "- पान्डोराले भनी | यो पुरानो बकास यहाँ न भैदिएको भए पनि हुने !

उसले भन्यो - पान्डोरा यता आऊ | यस बिषयमा नसोच प्रिय ! म तिमी बेखुसी भएको देख्न चाहँदिन |

तर पान्डोराले त्यो अनौठो बाकसलाई भुल्न सकिन | हरेक दिन उसले त्यो बकासलाई सम्झेकै हुन्थी |

-कहाँबाट त्यो बाकस आयो ? यसभित्र के हुन सक्छ ? उसले यो भनिनै रही |

" सँधै बाकसकै मात्र कुरा !" अन्तमा: एपिमिथियसले भन्यो | कहिले कहीं त अरुनै कुरा गर्ने प्रयास गरेको भए पनि त हुन्थो ! हिंड कतै डुल्न जाऊँ |

म कतै पनि डुल्न जान्न | यो बाकसमा के छ तिमीले मलाई भन्नै पर्छ | पान्डोराले जिद्दी गरी |

मैले तिमीलाई पचास चोटी भनि सकें कि यो बाकसमा के छ भन्ने मलाई थाहा छैन | मलाई नै थाहा छैन भने म तिमीलाई कसरी भन्न सक्छु ? ऊ केही रिसाएको थियो |

उसो भए ठिक छ तर कम्तिमा यो कसरी यहाँ आयो भन्ने कुरा त भन्न सक्छौ नि ! पन्डोराले थपी |

ओ, ठीक छ | यो ढोकामा छोडिएको थियो | तिमी आउनु भन्दा ठीक अगाडि अनौठो कोट लागाएको, प्वांखले बनेको जास्तो देखिने टोपी लागाएको एउटा मान्छेले यो ल्याएको थियो | यो मान्छे झन्डै यस्तो देखिन्थ्यो कि मानौ; उसका पखेटा थिए |

"के उसले लौरो पनि बोकेको थियो ?" - पान्डोराले सोधी |

अँ, हो, उसले बोकेको थियो |

"मलाई यस बिषयमा भन,यो कस्तो देखिन्थ्यो ?" पान्डोराले इच्छुक भएर सोधी |

यो धेरै अनौठो देखिन्थ्यो | यो एउटा डन्डीमा दुईटा सर्प बेरिएको जस्तो देखिन्थ्यो | यो सुन्दर तरिकाले कुँदिएको थियो | सुरुमा त मलाई सर्पहरू जिउंदै छन् होला जस्तो लागेको थियो |

-ए, त्यो मान्छे को थियो भन्ने मलाई थाहा भयो | पान्डोरा अब उत्तेजित भएकी थिई | उसले भन्न थाली -"ऊ देवताहरू मध्यको एक हो | उसको नाम मर्करी हो | र ऊ त्यहीं देवता हो जसले मलाई यहाँ ल्याएको थियो | म बाजी मार्छु, त्यो बाकस मेरो लागि हो | सायद यो बाकस सुन्दर लुगाहरूले भरिएको हुनसक्छ |"

"हुनसक्छ उसो भए" - एपिमिथियसले जवाफ दियो | तर उसले मलाई त्यो बाकस नखोल्न भनेको छ | उसले नभनेसम्म त्यो बाकस खोल्ने अधिकार हामीलाई छैन | ऊ अर्को केही सब्द नै नोबोली घरबाट बाहिरिएको थियो | ऊ सडक भएर गयो | मर्करीले यो बाकस कतै अन्तै छोडेको भए पनि हुने थियो ! यो बाकस, यो बाकस, केही होइन तर बाकस...! यसको सबै भन्दा खराब पक्ष भनेको के थियो भने एपिमिथियस पनि यस बारेमा छक्क परिरहेको थियो |

एपिमिथियस गइसके पछि पान्डोरा उभिएर बाकसलाई हेरिरही |

ऊ किन मलाई सुन्दैन ? मलाई नै थाहा छैन कि किन हामी यो बाकसलाई खोल्न सक्दैनौ ? उसले भनी - मर्करीले पनि वास्ता गर्ने थिएन |

यो बाकस आफैमा धेरै सुन्दर थियो | यो गहिरो चम्किलो काठबाट बनाइएको थियो | किनारामा फूलहरू र चराहरू कुँदिएका थिए | माथि पट्टिको किनारामा सुन्दर बच्चाहरू कुँदिएका थिए | एउटा बच्चाको अनुहार वास्तविक देखिन्थ्यो | लाग्थ्यो कि, यो उनिसँग बोल्नै आटेको छ |

"नडरा पान्डोरा" बाकस खोलेर तँलाई कुनै चोट पुग्दैन | एपिमिथियस तिमी पनि नराम्रो नसोच ! पान्डोराले आफू एपिमिथियस भन्दा बिद्वान भएको ठानी |बाकस खोल र हेर, तिमीले केही सुन्दर कुराहरू पाउँछौ कि !

पन्डोरा केही नजिक गई | बाकस उचाल्न खोजी | यो धेरै गह्रौं थियो | उसले उचाल्ने नसक्ने किसिमको गह्रौं ! उसले भुईंबाट केही इन्च मात्र उचाली र यसलाई तलै खस्न दिई | उसले यसो गरिरहँदा बाकस भित्र केही सरेको आवाज सुनेको जस्तो उसलाई लग्यो |

त्यसपछि उसले सुनको डोरी देखी | बाकस ताल्चा मरेको नभएर यसलाई सुनको डोरीले वरिपरीबाट कसिएको थियो | उसले यसमा हेरी |

उसलाई यो गाँठो फुकाउन सक्छु भन्ने बिश्वास भएर आयो | कोसिस गर्दैमा के फरक पर्छ र ! यसलाई फुकाउँदैमा असर पर्छ जस्तो लाग्दैन | फेरी म यसलाई तत्कालै बाँध्न पनि त सकिहाल्छु | एपिमिथियस पनि यसको लागि मसँग रिसाउने छैन | फेरी मैले गाँठो फुकाउँदैमा बाकस खोल्नै पर्छ भन्ने पनि छैन |

उसले गाँठो छोई र बटारी | जादू जस्तो भएर यो सुनको डोरी गायब भयो | फेरी उसलाई बाकस भित्रबाट आवाज सुनिए जस्तो लग्यो | "हामीलाई बाहिर आउन देऊ, प्रिय, पान्डोरा | हामीलाई बाहिर आउन देऊ | यो के हुन सक्छ ?" पन्डोराले सोची | के बाकस भित्र केही जिउँदो कुरा छ ? ठीक छ, म पुलुक्क हेर्छु मात्र |

यहीं क्षणमा एपिमिथियस घरमा प्रेबेश गर्यो | उसले पान्डोराले बाकस खोल्नै लागेको देख्यो | उसले कराएर पान्डोरालाई रोक्न सक्थ्यो तर उसले त्यसो गरेन |

पान्डोराले बाकसको बिर्को उठाई र भित्र तिर हेरी | बाकस भित्रबाट लोभ,घृणा,नैरश्यता,ईर्ष्या,डाहा,रोग र अरू यस्ता कयौं खाले समस्या एवं दु:ख झन्झट र तनावहरू उडेर बाहिरिए | ओ, मलाई गहिरो पीडा महसुस भयो - एपिमिथियस चिच्यायो | पान्डोराले बिर्को खस्न दिई | त्यसपछि उसलाई पनि केही गहिरो पीडाको बोध भयो | एपिमिथियस र पान्डोरा दुवै अत्यन्तै दु:खी थिए | यस अघि उनीहरूले यति दु:खको अनुभव कहिले गरेका थिएनन् |

यीं सम्पूर्ण नराम्रा खराब दु:खपूर्ण कुराहरू केही क्षणमा नै झ्यालबाट बाहिर उडेर गए र तीं मान्छेहरूलाई सदा सदाका लागि दु:ख दिने गरी सारा पृथ्वीभरी फैलिए | जुपिटरको योजना सफल भएको थियो |

तर बाकसमा अझै केही कुरा थियो | पान्डोरा र एपिमिथिएस दुबैले बाकस भित्र एउटा मधुरो आवाज सुने | एउटा मीठो बोली आयो - "मलाई बाहिर आउन देऊ |" म तीं दुखहरू जस्तो होइन | तिमीलाई मेरो आवस्यकता छ | म तिमीलाई सहयोग गर्न सक्छु |

"म फेरी बिर्को उठाऊँ ?"- पान्डोराले सोधी |

"ठीक छ उठाऊ,"- एपिमिथिएसले जवाफ दियो | अब एउटा समस्या बाहिर आएर कुनै ठूलो फरक पार्दैन |

यस पटक तीं दुबैले बिर्को उठाए | त्यसपछि त्यहाँबाट बाहिर एउटा सुन्दर मायालाग्दो "आसा" नाम गरेको बस्तु उडेर बाहिरियो |

"यीं सम्पूर्ण दु:ख अर्थात् तनावहरूलाई सान्त गर्नको लागि मलाई बाकसमा राखिएको थियो," उसले उनीहरूलाई भन्यो | जबसम्म म रहन्छु, यीं सम्पूर्ण दु:ख र तनाबहरू उति धेरै खराब लाग्ने छैनन् | हामीले अघि नै धेरै राम्रो महसुस गरिसक्यौं - एपिमिथियस ले जवाफ दियो | "आसा(होप) के सँधै तिमी हामीसँग रहन्छौ ?"

"म कहिले तिमीबाट टाढा रहने छैन," असाले जवाफ दियो | कहिले कहीं तिम्रो सोचाईमा म न भएको जस्तो लागेपनि तिमीले चाहने बितिक्कै म आईपुगेको हुनेछु | म हमेसा तिम्रो साथ रहने छु |

यधपी पान्डोराले दु:ख, झन्झट एवम् विभिन्न खाले (ट्र्बल) समस्याहरूलाई पृथ्वीमा आउन दिई तर यसको साथै मान्छेहरूसँग उनीहरूलाई दुखद परिस्थितीमा सहयोग पुर्याउनको लागि "आसा" पनि सँगसंगै छ | जहाँसम्म मान्छेहरूमा आसा जीवित रहन्छ, तिनीहरू सँधै दु:खी रहन सक्दैनन् |‎

"As long as people have hope,they can not always be unhappy". - From Pandora's Box (Greek and Roman Myths)